Die Göttin Venus bewirkt, dass sich Myrrha in ihren eigenen Vater verliebt:
(…) Scelus est odisse parentem;
Hic amor est odio maius scelus. Undique lecti
te cupiunt proceres, totoque oriente iuventus
ad thalami certamen adest. Ex omnibus unum
elige, Myrrha, virum!
et secum „Quo mente feror? Quid molior?“ inquit
„Di, precor, et pietas sacrataque iura parentum,
hoc prohibete nefas scelerique resistite nostro. (…)
Myrrhas Gedanken kreisen immer noch um ihren Vater….
Spes interdictae discedite! dignus amari
ille, sed ut pater, est. (…)
Nunc, quia iam meus est, non est meus, ipsaque damno
est mihi proximitas.
Bei Philemon und Baucis, einem alten Ehepaar kündigt sich der Besuch zweier Götter an, sie treffen Vorbereitungen und werden wegen ihrer Gastfreundschaft (im Gegensatz zu ihren Nachbarn) vor dem Untergang bewahrt:
Unicus anser erat, minimae custodia villae:
Quem dis hospitibus domini mactare parabant.
Ille (=anser) cler penna tardos aetate fatigat
eluditque diu tandemque est visus ad ipsos
confugisse deos: Superi vetuere necari:
"dique sumus, meritasque luet vicinia poeas
impia" dixerunt. "Vobis immunibus huius
esse mali dabitur; modo vestra relinquite tecta
ac nostros comitate gradus!"
Ariadne erzählt, was sie - verlassen auf der Insel Naxos - unternimmt:
Mons fuit; apparent frutices in vertice rari;
hinc scopulus raucis pendet adesus aquis.
adscendo; vires animus dabat; atque ita late
aequora prospectu metior alta meo.
inde ego—nam ventis quoque sum crudelibus usa—
vidi praecipiti carbasa tenta Noto.
aut vidi aut fuerant quae me vidisse putarem;
frigidior glacie semianimisque fui.
Die auf Naxos verlassene Ariadne schreibt an Theseus:
quae legis, ex illo, Theseu, tibi litore mitto,
unde tuam sine me vela tulere ratem.
Ariadne beschreibt ihre Reaktion nach ihrem Erwachen:
nunc huc, nunc illuc et utroque sine ordine, curro,
alta puellares tardat harena pedes.
interea toto clamanti litore "Theseu!"
reddebant nomen concava saxa tuum
et quotiens ego te, totiens locus ipse vocabat;
ipse locus miserae ferre volebat opem.
Penelope beklagt sich, dass ihr die Zerstörung Troias nicht genützt habe:
Sed mihi quid prodest vestris disiecta lacertis
Ilios et, murus quod fuit, esse solum,
si maneo, qualis Troia durante manebam,
virque mihi dempto fine carendus abest? 50
diruta sunt aliis, uni mihi Pergama restant,
incola captivo quae bove victor arat.
iam seges est, ubi Troia fuit.
Penelope schreibt an Odysseus - sie erwähnt, was nach der Eroberungs Troias in Griechenland geschah:
Argolici (Argolicus 3 = Graecus 3 - griechisch)i) rediere (=redierunt)duces, altaria
fumant; 25
ponitur ad patrios barbara praeda deos.
grata ferunt nymphae pro salvis dona maritis;
illi victa suis Troica fata canunt.
mirantur iustique senes trepidaeque puellae;
narrantis coniunx pendet ab ore viri.
Penelope schreibt unter anderem weiter:
Quando ego non timui graviora pericula veris?
res est solliciti plena timoris amor.
in te fingebam violentos Troas ituros;
nomine in Hectoreo pallida semper eram.
sive quis Antilochum narrabat ab hoste revictum,
Antilochus nostri causa timoris erat;
Penelope schreibt an Odysseus:
Haanc (epistulam) tua Penelope lento tibi mittit, Ulixe
nil mihi rescribas attamen ipse veni!
Troia iacet certe, Danais invisa puellis;
vix Priamus tanti (= so viel wert) totaque Troia fuit.
o utinam tum, cum Lacedaemona (=Spartam) classe petebat, 5
obrutus (obruere versenken) insanis esset adulter (adulter = Ehebrecher - Paris ist gemeint) aquis!
Vokabel zu Pyramus und Thisbe HIER
Vokabel zu Apollo und Daphne HIER
Wegen des frevelhaften Handelns der Menschen beschließt Iupiter das Menschengeschlecht zu vernichten:
Iamque mare et tellus nullum discrimen habebant:
omnia pontus erant; deerant quoque litora ponto.
occupat hic collem, cumba sedet alter adunca
et ducit remos illic ubi nuper ararat,
ille supra segetes aut mersae culmina villae
navigat.
Der Gott Apoll preist seine Vorzüge:
Iuppiter est genitor; per me, quod eritque fuitque
estque, patet; per me concordant carmina nervis.
...
inventum medicina meum est, opiferque per orbem
dicor, et herbarum subiecta potentia nobis.
ei mihi, quod nullis amor est sanabilis herbis
nec prosunt domino, quae prosunt omnibus, artes!'
Die Welt ist erschaffen, aber etwas fehlt noch:
Sanctius his (=als diese/s) animal mentisque capacius altae
deerat adhuc et quod dominari in cetera posset:
natus homo est, quem hunc divino semine fecit
ille opifex rerum.
Eine wundersamer Rat des Heiligen Severin:
Quidam vero nomine Maurus basilicae monasterii fuit aedituus, quem beatus Severinus redemerat de manibus barbarorum. Huic quadam die praecepit vir Dei dicens: "Cave, ne hodie digrediaris alicubi: alioquin imminenti periculo non carebis." Hic ergo contra praeceptum tanti patris, meridie ad colligenda poma in secundo a Favianis miliario egressus, mox a barbaris Danuvio transvectus est captivus. In illa hora vir Dei, dum in cellula legeret, clauso repente codice: "Maurum -inquit- cito requirite."
In seiner Mönchsregel hat Benedikt auch festgelegt, wie sich Mönche zu verhalten haben, die auf Reisen gehen:
Dirigendi fratres in via omnium fratrum vel abbatis se orationi (oratio,onis Gebet) commendent, et semper ad orationem ultimam Operis Dei (Opus Dei Gottesdienst) commemoratio omnium absentum fiat. Revertentes autem de via fratres ipso die, quo redeunt, per omnes canonicas Horas (canonica hora pflichtgemäße Gebetszeit), dum expletur Opus Dei, prostrati solo oratorii ab omnibus petant orationem propter excessos (excessus,i Sünde).
Das römische Reich geht seinem Ende entgegen - aus dem Leben des Hl. Benedikt:
At Benedictus, quia mundum periculorum hominumque malorum plenum esse intellexit, spe salutis divinae adductus vitam Christo dignam agere constituit. Urbe relicta eum prope Sublaqueum in loco abdito vixisse constat. Mox autem multi beneficia ac miracula eius admirantes sanctum sequebantur. Qua de causa Benedictum postea monasterium in monte Casini oppidi condidisse scimus.
Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens, cuius pater principatum Galliae totius obtinuerat et ab civitate erat interfectus, convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur ab Gobannitione, patruo suo, reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia; 3 non destitit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
ipse (=Caesar) cum legionibus in fines Treverorum proficiscitur, quod hi neque ad concilia veniebant neque imperio parebant Germanosque Transrhenanos sollicitare dicebantur. Haec civitas longe plurimum totius Galliae magnas habet copias peditum Rhenumque tangit. In ea civitate duo de principatu inter se contendebant, Indutiomarus et Cingetorix; e quibus alter se suosque omnes in officio futuros neque ab amicitia populi Romani defecturos confirmavit
Überetze folgende Einzelsätze:
Spe victoriae sublata Romani fugae se mandaverunt.
Orgetorix paratior ad eam rem conficiendam erat. Omnia pericula subierat.
Dumnorix principatum in civitate obtinebat.
Helvetii ius suum exsequi conati sunt.
Helvetii Orgetorige duce ex finibus exire constituerant.
Helvetii oppidis aedificiisque incensis molita cibaria domo elaturi erant. Qui se novam patriam inventuros esse speraverunt. Sed nesciverunt, quo perventuri essent.
Cum res Helvetiis enuntiata esset, civitas ius suum exsequi conata est. Cum Orgetorix se necavisset, Helvetii tamen ex patria exire voluerunt. Cum omnes res ad profectionem paravissent, omnia oppida incenderunt.
Orgetorix legatione suscepta duobus principibus persuasit, ut regno in civitate occupato se totius Galliae imperio potirentur. Quae res Helvetiis enuntiata esse dicitur. Hoc scelere commisso Orgetorigem ad iudicium causam dicere coegerunt. Quem totam familiam ad iudicium coegisse constat. Cum civitas ius armis exsequi vellet, Orgetorix sibi mortem conscisceret.
Caesar de consiliis Helvetiorum audivisse dicitur. Nam is populus fortis cottidie cum Germanis pugans consilium ex patria exeundi cepit. Legatione sucepta Orgetorix principibus Haeduorum et Sequanorum persuasit, ut regnum in sua civitate occuparent. Nam regno occupato dux Helvetiorum se totam Galliam expugnaturum esse speravit.
Orgetorix se regnum in civitate sua obtenturum esse promisit. Non erat dubium, quin Helvetios ex finibus educturus esset. Nam is populus fortis patriam relicturus erat, cum sibi fines angustos esse putaret. Qui omnibus rebus ad profectionem paratis iter per Sequanos facturi erant.
Orgetorix Helvetiis patriam relinquendam esse putavit. Ad quam maximas segetes faciendas Helvetii biennium sibi satis esse dixerunt. Qui profectionem in tertium annum lege confirmandam esse putaverunt. Legationem ad civitates proximas Orgetorix suscepisse dicitur. Omnibus rebus praeparatis Helvetii e finibus suis profecti sunt.
Nach dem Sieg über die Perser sollte die griechische Einheit nicht lange halten. Die Athener beginnen mit dem Bau einer Stadtmauer:
Athenienses enim duabus victoriis, Marathonia et Salaminia, tantam gloriam apud omnes gentes erant consecuti, ut intellegerent Lacedaemonii de principatu sibi cum his certamen futurum esse. Quare eos quam infirmissimos esse volebant. Postquam autem (Subj.: Spartaner) audiverunt muros instrui, legatos Athenas miserunt, ut id fieri vetarent. Eis praesentibus Athenienses desierunt ac se de ea re legatos ad eos missuros dixerunt. 5 Hanc legationem suscepit Themistocles et solus primo profectus est;
Aus der Lebensgeschichte Hannibals:
HANNIBAL, Hamilcaris filius, Carthaginiensis. Si verum est, quod nemo dubitat, ut populus Romanus omnes gentes virtute superaverit, non est infitiandum Hannibalem tanto praestitisse ceteros imperatores prudentia, quanto populus Romanus antecedat fortitudine cunctas nationes. 2Nam quotienscumque cum eo congressus est in Italia, semper discessit superior.
Auch Hyginus berichtet über Europa:
Europa Argiopes et Agenoris filia Sidonia. Hanc Iuppiter in taurum conversus a Sidone Cretam transportavit et ex ea procreavit Minoem Sarpedonem Rhadamanthum. Huius pater Agenor suos filios misit, ut sororem reducerent aut ipsi in suum conspectum non redirent. Phoenix in Africam est profectus, ibique remansit; inde Afri Poeni sunt appellati. Cilix suo nomine Ciliciae nomen indidit. Cadmus cum erraret, Delphos devenit;
Eine etwas ernsthaftere Seite von Martial: Nütze den Tag!
Cras te victurum (Part. Futur v. vivere) cras dicis, Postume, semper.
dic mihi, cras (= das Morgen) istud, Postume, quando venit?
quam longe cras istud, ubi est? aut unde petendum?
numquid apud Parthos Armeniosque latet? (bei Parthern und Armenieren = sehr weit entfernt)
cras vives? hodie iam vivere, Postume, serum est.
ille sapit quisquis, Postumus, vixit heri.
Nuper erat medicus, nunc est uispillo Diaulus:
quod uispillo facit, fecerat et medicus.
Trimalchio überrascht seine Gäste, als er sagt:
"Fingite me mortuum esse. Dicite aliquid belli! " Consonuerunt cornicines fuebri strpitu. Unsus servus tam valde intonuit ut totam conitaret viciniam. Itaque vigiles rati (reor 2 glauben) ardere Trimalchionis domum effregerunt ianuam subito .et cum aqua securibusque tumultuari coeperunt.
De Vitiis Hominum
Peras imposuit Iuppiter nobis duas:
propriis repletam vitiis post tergum dedit,
alienis ante pectus suspendit gravem.
Hac re videre nostra mala non possumus;
alii simul delinquunt, censores sumus.
Vokabel: pera,ae Rucksack, proprius 3 eigen, censor,ris Richter, Kritiker; delinquere Fehler machen;
Immisit se barbatus (in foveam). Tum vulpecula
euvasit puteo, nixa celsis cornibus (hirci),
hircumque clauso liquit haerentem uado.
Fuchs und Ziegenbock
Cum decidisset vulpes in puteum inscia
et altiore clauderetur margine,
devenit hircus sitiens in eundem locum.
Simul rogavit, esset an dulcis liquor
et copiosus. Illa fraudem moliens:
“Descende, amice! Tanta bonitas est aquae,
voluptas ut satiari non possit mea.”
Vokabelangaben:
margo,inis Rand -
an ob
satiare sättigen
Corcodillus in Nilo flumine natans cani in ripa currenti dixit: "Nisi currens biberes, plus aquae sumere posses. Si mihi crederes, stans aquam lamberes." Cui canis respondit: "Nisi amici mei tibi credidissent, nunc etiam viverent."
Fortsetzungt: Über Löwe, Wolf und Fuchs:
Ait Leo:Certe bene dicis. Quis te docuit ita bene partiri? Et ait Vulpes: Domine, ille rubens capellanus socii mei, demonstrato capite excoriato.
Fortsetzung : Über Löwe, Wolf und Fuchs
Hac oratione audita leo iratus erxit palmam, et cum unguibus extraxit totum corium de capite lupi. Et imperavit leo vulpi, ut divideret. Et ait vulpes: Domine, vos comedatis de pingui ariete, quantum volueritis, quae teneras habet carnes, et postea de ansere, quantum volueritis, tandem de bove et quae remanserit detis nobis, qui socii vestri sumus.
Fortsetzung: Der Storch und der Wolf
Nonne , quando caput tuum fuit in ore meo, potui te interficere? Nonne sufficit tibi, quod permisi te vivere?
Über Löwe, Wolf und Fuchs
Leo, lupus et vulpes venari voluerunt. Vulpes cepit anserem, Lupus arietem pinguem, Leo bovem macilentum ( macilentus 3 mager). Debuerunt prandere. Imperavit leo lupo, ut praedam partiretur. Dixit lupus: Unusquisque habeat, quod cepit, leo suum bovem, ego arietem vulpes anserem. (Fortetzung folgt)
Versuche folgende Fabel mit Hilfe des Wörterbuchs zu übersetzen:
Über den Storch und den Wolf:
Semel lupus fere ex uno osse strangulabatur. Quaesitus est medicus. Dixerunt servientes: Ciconia habet longum rostrum et poterit os a gutture extrahere. Quaesita est Ciconia; merces magna est promisssa. Venit et os a gutture extraxit. Mercedem quaesivit. Lupus nihil dare voluit et dicit: (Fortsetzung folgt)
Der Rabe und der Fuchs:
Cum corvus caseum de fenestra rapuisset, in celsa arbore residens eum comedere voluit. Quem vulpes callida conspexit. Quae magna fame incitata verbis subdolis avem his verbis allocutus esse dicitur: "O corve" inquit "quam pulchra avis es! Nemo te pulchrior est. Peto a te, ut mihi vocem tuam monstres."